Çocukluğumuzdan beri bildiğimiz bir gerçektir bu: “Süt büyümemizi ve gelişmemizi destekler ve bizi birçok hastalıktan korur.” Peki, bunu nasıl yapar? Bu noktada sözü Şişli Florance Nightingale Hastanesi’nden Diyetisyen Tuba Kayan Tapan’a verelim ve sütün hem çocuklarda hem de yetişkinlerde sağlığı nasıl doğrudan etkilediğini kendisinden öğrenelim…

Sütün besin değerlerini bizimle paylaşır mısınız? Süt neden önemli bir beslenme kaynağıdır?
Süt; su, yağ, karbonhidrat, mineraller ve vitaminlerden oluşur. Sütün ortalama yüzde 87,3’ü su, yüzde 3,5’i yağ, yüzde 3,4’ü protein, yüzde 0,7’si mineral ve yüzde 5’i karbonhidrattır. Bileşim öğelerinin miktarı hayvanın cinsine, mevsimlere ve beslenme şekline göre değişir. Sütün proteinleri, “kazein”, “laktoalbumin” ve “laktoglobulin”dir; karbonhidratı “laktoz”dur. Sütün yağının yaklaşık üçte ikisi doymuş, kalanı doymamış yağ asitleri içerir. Gündelik hayatta tükettiğimiz sütlerin proteinleri yüzde 85’e kadar “kazein”dir.

Süt, insan neslinin sürekliliği için öncelikli besinlerden biridir. Süt, bebeklikten yaşlılığa vücudun gelişmesi, güçlenmesi ve sağlığın korunması için gereken besin öğelerini bünyesinde bulundurur. insan yaşamının her evresinde gerekli olan süt, C vitamini ve demir dışında tüm besin öğelerini içeren en iyi kaynaktır. Sütün özellikle kalsiyum ve fosfor başta olmak üzere bazı önemli minerallerin, proteinin ve riboflavin gibi bazı B grubu vitaminlerinin kaynağı olması sebebiyle halk sağlığı açısından önemli bir besin grubu olduğunu söylemek mümkündür.

Sütün sağlığımız açısından başlıca faydaları nelerdir?
Süt; büyüme ve gelişmede, bağışıklık sisteminin güçlenmesinde, kan basıncının düzenlenmesi ve bazı kanserlerin gelişiminin azaltılmasında koruyucu etki gösterir. Kemik sağlığının korunması ve gelişiminde yardımcı olan süt, bebeklik ve çocukluk dönemi başta olmak üzere hayatın her evresinde sağlıklı beslenmenin en temel öğesidir. Kemik gelişiminin yanında büyüme ve gelişmenin hızlanmasında, diş sağlığının korunmasında, hücre yenilenmesinde ve bağışıklık sisteminin güçlenmesinde de süt önemli bir rol oynar. Bağışıklık sistemini güçlendirdiği için süt içen kişilerde solunum yolu enfeksiyonları daha az görülür, kalp hastalığı riski daha düşüktür. Kemik gelişimini desteklemesiyle eklem rahatsızlıklarının gelişimini önler. Bazı kanser türlerine karşı koruyucudur. Süt içen kişilerde obezite ve diyabet gibi hastalıkların görülme oranı içmeyenlere kıyasla daha azdır. Süt ayrıca vücut ağırlığının kontrolünde de etkin bir besindir ve diş çürüklerine karşı koruyucu olduğu da bilinmektedir.

Sütün çocukların zihinsel ve bedensel gelişimlerindeki rolü nedir?
Süt içmek özellikle çocuklarda büyüme ve gelişme döneminde doku yapımı için oldukça önemlidir. Süt, içerdiği kalsiyum miktarıyla günlük ihtiyacın yarısından fazlasını karşılar ve çocuklarda bu sayede kemik gelişimi desteklenirken, diş çürükleri de önlenebilir. Çocukların günlük kalsiyum ihtiyacı 800 - 1000 mg’dır. 1 su bardağı süt (200 cc) 250 mg kalsiyum içerir. Süt; sindirim sistemini düzene sokar, yaraların çabuk kapanmasına yardımcı olur. Beynin gelişiminde ve çalışmasında faydalı olan süt hücreleri onarır, kemikleri sertleştirir, bağışıklık sistemini güçlendirir. Günde en az iki bardak sütün düzenli bir şekilde içilmesinin, çocukların problem çözme, bellek, dikkat, konsantrasyon gibi zihinsel yetenekler açısından, süt içmeyen çocuklara kıyasla daha başarılı olmalarını sağladığı tespit edilmiştir.

Çocuklar ne sıklıkta süt içmelidirler?
Çocuklar günde en az 2 su bardağı süt içmelidirler. Böylece günlük kalsiyum ihtiyacının yarısından fazlasını karşılamış olurlar.

Yetişkinler için süt neden önemlidir? Yetişkinlerin ne sıklıkta ve ne miktarda süt içmelerini önerirsiniz?
Yetişkinlikte ve ilerleyen dönemde yaşa bağlı kemik kaybı; besin öğeleri, fiziksel aktivite ve hormonal duruma göre değişmektedir. Kemik yoğunluğunun az olması veya yıkımın artması osteoporoz ve osteoporotik kırıkların artmasında risk faktörüdür. Bu sebeple kalsiyum depolarının korunması adına süt tüketimi yetişkinler için oldukça önemlidir.
Premenapozal (menopoz öncesi) kadınlarda kalsiyum alımı ile kemik yoğunluğunun incelendiği bir metaanalizde, 33 farklı çalışma irdelenmiştir. Çalışma sonunda, kadınlarda kalsiyum alımı ile kemik yoğunluğu arasında görünür bir farklılık saptanmıştır. Yapılan çalışmalarda, kan basıncı ve hipertansiyon insidansı ile süt ve süt ürünleri ilişkisinin, sütün içerisinde bulunan kalsiyum ve potasyumla ilgili olduğu bildirilmektedir. Azalan kalsiyum alımı arteriyel kan basıncını artırır. Bu minerallerin alımı artırılarak kan basıcında azalma sağlanabilir. Günde 3-4 porsiyon süt ve ürünlerinin tüketimi optimal kan basıncının sağlanması ve sağlığın sürdürülmesi için önerilir. Diğer taraftan, yetişkinlerde obezite giderek artan bir sorundur. Obezite tedavisinin hedefi yağ dokusunu azaltmak olduğu için, süt ve ürünlerinin tüketimi ile alınan kalsiyum, yağ ve protein spesifik olarak önem kazanır. Kalsiyum desteği verilerek yapılan çalışmalarda kilo kaybının etkin olduğu görülür. Gebe ve emzikli kadınlar ile yaşlıların günde 3 su bardağı süt veya süt ürünü tüketmesi önerilmektedir.

Günde en az iki bardak sütün düzenli bir şekilde içilmesinin, çocukların problem çözme, bellek, dikkat, konsantrasyon gibi zihinsel yetenekler açısından, süt içmeyen çocuklara kıyasla daha başarılı olmalarını sağladığı tespit edilmiştir.

Pınar sade sütün yanı sıra; organik sütler, 6 ay-3 yaş çocukların ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri karşılamaya yardımcı ilk Adım ve Devam Çocuk Sütleri, sağlık nedeniyle sütten ek fayda sağlamak isteyenler için Denge Serisi’nden Kalsiyum, Laktozsuz ve Omega 3 sütler, yoğun çikolata tatlarını seven ve farklı çikolata deneyimlerinden keyif alanlara yönelik olarak Çikola ve Çikola Latte, 6-12 yaş arası çocuklar için kakaolu ve meyve püreli Kido sütler ile sağlıklı beslenmeye, formuna ve dış görüntüsüne özen gösterenlere özel Light ve Extra Light süt çeşitleriyle hayatınıza sağlık katıyor.

Süt; sindirim sistemini düzene sokar, yaraların çabuk kapanmasına yardımcı olur. Beynin gelişiminde ve çalışmasında faydalı olan süt hücreleri onarır, kemikleri sertleştirir, bağışıklık sistemini güçlendirir.