Yaşam Pınarım

YAŞAM PINARIM I 19 E linizde kan tahlili sonucunuz var. Bazı de- ğerler yüksek çıkmış. Hemen Google’a girip bu değerlerin ne anlama geldiğini araştırıyor musunuz? Vücudunuzdaki şikâyetleri doktora gitmeden önce internette aratıyor mu- sunuz? Çocuk sağlığı ile ilgili bazı bilgileri, dok- tor olmayan kişilerin sosyal medya gönderileri altında okuduğunuz oluyor mu? Yanıtlarınız “evet” ise yalnız değilsiniz. Çünkü Türkiye’de arama motorunda en sık aratılan bilgi katego- rilerinden biri “sağlık”…. Sağlık okuryazarı olmak iyidir. Ama Google’ın algoritması, size doğru olanı vermek üzere değil “popüler olanı vermek” üzere kuruludur. Ve insanlar söz konusu sağlık ise korkutucu olan içerikleri okumaya daha is- tekli olduklarından, çoğunlukla kötü haber veren yazılar popülerdir. Bu yüzden basit bir ağrı için Google’a bilgi girdiğinizde karşınıza önce en kötü haberi veren yazılar çıkacaktır. Bugün dok- tora başvuran hastaların çoğu, gelmeden önce şikâyetleri ile ilgili araştırma yaptıklarını söylüyor ve bir kısmı dehşete düşmüş olarak müracaat ediyor. Örneğin boynunda ağrılı şişlik ve ateşi olan kişi, “Dr. Google”a sorduğu zaman gözü- ne ilk çarpan sayfalar baş-boyun tümörleri ve lenfoma’dan bahseden sayfalar oluyor. Google’ın son derece akıllı ve aslında işimizi ko- laylaştırmayı amaçlayan bir yazılımı var. Aradı- ğınız kelimeleri hafızasında saklıyor. Bunu daha sonra benzer bir aramada işinizi kolaylaştırmak adına yapıyor. Fakat sağlık aramalarında eğer oturumunuzu kapatmazsanız, her sorgunuzda, bir önceki aramanızı destekler şekilde tümörler- le, kanserle ilgili hastalıkları gözünüze sokmaya devam ediyor. Dolayısıyla eğer ciddi bir Google araması yapacaksanız anonim kullanıcı olmak- ta fayda var. Yani Gmail hesabınız veya Goog- le profiliniz açıkken sağlık taraması yapmamak daha doğru. Peki internette sağlıkla ilgili arama yapmak kötü müdür? Hayır değil, tersine, Go- ogle ile sağlık okuryazarlığının artması sevin- diricidir. Önemli olan arama motorlarını yararlı kullanmaktır. DOĞRU OLAN NE? Yapmanız gereken; arama motorlarında gezinir- ken doğru sitelere girdiğinize emin olmak, bilgi- nin güvenilirliğine dikkat etmek olmalıdır. Arama motorları size tahlil yapmaz ya da tahlil sonuç- larınızın tamamını değerlendirmez. Onun yerine diyelim ki ALT değeriniz yüksek çıktı, bunun ne anlama gelebileceğiyle ilgili bilgi verir. Oysa ger- çek doktorlar tek bir değere bakmaz; muayene, diğer tahlil sonuçları, gerekirse ultrason vb. tet- kik sonuçlarıyla, diğer şikâyetlerinizi dinleyerek; yaşamınız, beslenme düzeniniz, aile geçmişiniz ve daha birçok bilgiyi birlikte değerlendirerek teşhis koyar ve tedaviye başlar. İnterneti ken- dinizi gereksiz yere üzmek, endişelenmek için değil hayatınızı kolaylaştırması için kullanmanız en iyisidir... Örneğin mamografinin, yıllık rutin kontrollerin ne kadar gerekli olduğunu, bunları nerede yaptırabileceğinizi, sizden önce yaptı- ranların yorumlarını okuyabilir ve bunu öncelikli işler listenize alabilirsiniz. Benzer şekilde yüksek tansiyonun getirdiği risklerle ilgili farkındalığınızı artırıp, doktorunuza görünüp hayatınızda olum- lu değişiklikler yapmaya başlayabilir, internette- ki destek gruplarına katılabilirsiniz. Bu tür adım- lar için arama motorları son derece faydalıdır.